فلنج اسلیپون (Slip on Flange) چیست و چه استانداردهایی دارد؟

یکی از روش های اتصال لوله ها یا اتصال لوله ها و تجهیزات مرتبط با آن فلنج ها هستند. فلنج اسلیپون یکی از فلنج های رایج و پراستفاده در صنعت و بازار است. فلنج اسلیپون همانند سایر فلنج ها می توانند به وسیله جوشکاری به لوله متصل شوند و برحسب نیاز و کارایی موردنظر آن را به یک لوله دیگر، اتصالات، شیرآلات و یا تجهیزات دیگر وصل نمود. به منظور وصل کردن لوله به این فلنج، ابتدا لوله در درون فلنج قرار می گیرد و بعدازآن، لوله و فلنج به روش Fillet Welds جوشکاری می شوند. فلنج اسلیپون (Slip on Flange) نسبت به فلنج گلودار جوشی (Welding Neck flanges) هزینه اولیه و قیمت پایین تری دارد و به همین دلیل فلنج های اسلیپون از فلنج های گلودار جوشی (Welding Neck flanges) استفاده و کاربرد بیشتری دارند. این فلنج ها که نزد مشتریان بسیار محبوب هستند، جوشکاری بیشتری از فلنج های گلودار جوشی دارند درنتیجه هزینه تمام شده نهایی بیشتری دارند. با توجه به نکات گفته شده، توصیه می شود تا در هنگام انتخاب یک فلنج، تمام فاکتورها و پارامترهای دخلی موردبررسی قرار گیرند تا بتوان ازلحاظ قیمت تمام شده، بازده و کارایی، زمان اجرایی شدن و دوام فلنج ها در سیستم های خطوط لوله بهترین انتخاب ممکن صورت بگیرد.

به منظور اینکه بهترین آب بندی و کمترین نشتی وجود داشته باشد، جوشکاری فلنج اسپلیپون به روش Fillet Welds هم از داخل و هم از بیرون انجام می گیرد. این نحوه جوشکاری علاوه بر آب بندی مناسب باعث استحکام لازم و کافی در فلنج می شود. یکی از نکات قابل توجه در مورد فلنج های اسلیپون ، عمر و استحکام آن ها نسبت به فلنج گلودار جوشی است. عمر این فلنج ها در شرایط تحت فشار و بار خستگی، یک سوم و استحکام آن ها تنها دو سوم فلنج های گلودار جوشی است.

نحوه اتصال فلنج های اسلیپون به گونه ای است که انتهای لوله و پیشانی فلنج حدود 1.8 اینچ با یکدیگر فاصله دارند و تنها دلیل آن نیز ضخامت دیواره لوله است. این فاصله 1.8 اینچی موجب می شود تا بدون آسیب به پیشانی فلنج، جوشکاری Fillet Welds را به راحتی انجام داد.

نوع دیگری از فلنج اسلیپون در صنعت وجود دارد که فلنج اسلیپون کاهنده (Reducer Slip on Flange) نام دارد. کاربرد اساسی فلنج های اسلیپون کاهنده در کاهش اندازه قطر لوله است. این کاهش اندازه قطر لوله به خصوص در مکان هایی که محدودیت فضا باعث می شود تا نتوان فلنج های گلودار جوشی را نصب کرد، کاربرد بسیار دارد.

فلنج های اسلیپون دارای طبق استانداردهای ASME/ANSI B16.5،BS 3293، DIN 86029 ساخته و تولید می شوند.

مزیت ها و معایب فلنج اسلیپون (Slip on Flange)

همانند سایر اتصالات دیگر و تمامی فلنج ها، فلنج اسلیپون نیز دارای معایب و مزایای خود هستند و از این قاعده مستثنا نیستند.

• مزیت های این فلنج عبارت اند از:
• صرفه اقتصادی بیشتر و قیمت کمتری نسبت به فلنج های گلودار جوشی دارند.
• به راحتی در محل نصب می شوند و در خطوط لوله بسیار کاربردی هستند.
• برای بررسی دقت و صحت برش لوله زمان کمتری نیاز است.
• استفاده این فلنج ها در تأسیسات از پیش ساخته شده، راحت تر و آسان تر است.
• از آنجایی که لوله در درون فلنج قرار می گیرد، هم مرکز شدن فلنج با لوله بسیار آسان تر است.
• این فلنج ها به دلیل جوشکاری از داخل و خارج، آب بندی بسیار خوبی دارند و سیال نشتی کمی دارد.

 از طرف دیگر معایب فلنج اسلیپون عبارت است از:

این فلنج ها به دلیل طراحی خاص خود و نحوه قرار گرفتنشان در کنار لوله زمان و مراحل جوش کاری بیشتری نسبت به فلنج گلودار جوشی دارند.

یکی از بزرگ ترین معایب این فلنج، عدم امکان اتصال آن ها به اتصالات لوله مانند زانو، سه راه و … است زیرا اتصالاتی مانند زانو و سه راهی انتهای کوتاهی دارند و نمی توان آن ها را به این نوع فلنج ها متصل کرد. به منظور متصل نمودن اتصالات و فلنج های اسلیپون باید یک لوله ی بلند به اتصالات جوش داد و نهایتاً می توان آن را با فلنج به هم متصل نمود.

جزییات ابعادی، فشاری و جنس های به کاررفته در فلنج اسلیپون (Slip on Flange)

مهم ترین جزییات ابعادی و فشاری که در مورد این فلنج ها باید بدانید، عبارت اند از:

• دارای ابعادی از 1.2 اینچ تا 60 اینچ هستند.
• دارای کلاس های فشاری 150 – 300 – 400 – 600 – 900 – 1500 – 2500 هستند.
• پیشانی فلنج به دو صورت سطح برجسته (RF) و RTJ (Ring-Type joint) وجود دارد.

این فلنج ها معمولاً از جنس های فولادی (ASTM A350 – ASTM A105)، استنلس استیل (ASTM A182 F321 – ASTM A182 F316 – ASTM A182 F 304) و آلیاژی (ASTM F12 – ASTM F 11) ساخته می شوند. جنس این فلنج ها مطابق پارامترهای جنس لوله، نوع سیال، ترکیبات شیمیایی به کاررفته در سیال و … انتخاب می شود. فلنج اسلیپون فولادی از جنس های دیگر ازلحاظ اقتصادی ارزان تر هستند.

در شکل زیر قسمت های مشخص شده عبارت اند از:

1. فلنج اسلیپون
2. نقطه های جوشکاری Fillet Weld
3. قسمت داخلی فلنج
4. نحوه قرارگیری لوله در درون فلنج